Bilimsel araştırmalar ve uluslararası uzman görüşleri, aşırı şeker alımının sindirimden kalp sağlığına kadar pek çok alanda risk oluşturduğunu gösterdi. Bayramda tatlı sofralarına oturmadan önce bu uyarılara kulak vermekte fayda olduğu bildirildi.
AŞIRI ŞEKERİN VÜCUDA ETKİLERİ
Bayramda ikram edilen baklava, şekerleme ve diğer tatlılar, kısa sürede yüksek miktarda şeker alımına yol açabiliyor.
ABD’deki Mayo Clinic’ten beslenme uzmanı Dr. Donald Hensrud, “Aşırı şeker tüketimi, kan şekerinde ani yükselişlere ve ardından hızlı düşüşlere neden olur. Bu da yorgunluk, baş ağrısı ve huzursuzluk gibi belirtileri tetikler” dedi.
The American Journal of Clinical Nutrition’da 2024’te yayımlanan bir çalışma, bayram gibi özel dönemlerde şeker tüketiminin %50 artmasıyla birlikte sindirim şikayetlerinin %30 yükseldiğini ortaya koydu. Uzun vadede ise bu alışkanlık, diyabet ve obezite riskini artırıyor.
RAMAZAN SONRASI HASSASİYET
Ramazan boyunca oruçla birlikte metabolizma hızı yavaşlayan vücut, bayramda aniden şekerli gıdalara maruz kaldığında tepki verebiliyor.
İngiltere’den gastroenteroloji uzmanı Dr. John Clarke, “Oruç sonrası mide ve bağırsaklar hassas bir dönemdedir. Aşırı tatlı tüketimi reflü, şişkinlik ve hazımsızlık gibi sorunları tetikleyebilir” açıklamasında bulundu.
Gut dergisinin 2025 sayısında yer alan bir araştırma, Ram Mulherinden sonra ilk üç günde şeker ağırlıklı beslenen bireylerin %40’ında mide rahatsızlıkları görüldüğünü bildirdi. Bu nedenle uzmanlar, tatlı tüketiminin kademeli olarak artırılmasını önerdi.
UZMANLARDAN BAYRAM İÇİN ÖNERİLER
Bayramda şeker ve tatlı keyfini sağlıklı bir şekilde yaşamak mümkün.
İşte bilimsel verilerle desteklenen uzman tavsiyeleri:
Porsiyon Kontrolü: ABD’li diyetisyen Joy Bauer, “Bir dilim baklava veya birkaç şekerle yetinmek, hem keyif almanızı hem de sağlığınızı korumanızı sağlar” dedi.
Alternatif Seçenekler: Londra’daki King’s College’dan Prof. Dr. Tim Spector, “Meyve bazlı tatlılar veya kuru meyveler, şeker isteğini doğal yollarla karşılar ve lif içeriğiyle sindirimi destekler” önerisinde bulundu.
Bol Su ve Denge: Harvard Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Bess Dawson-Hughes, “Tatlıların yanında bol su içmek ve yemeği protein veya lifli gıdalarla dengelemek kan şekerini stabilize eder” dedi.
ŞEKERİN KALP VE DİŞ SAĞLIĞINA ETKİSİ
Tatlı tüketiminin sadece sindirim sistemi üzerinde değil, kalp ve diş sağlığı üzerinde de etkileri var.
The Lancet’ta 2025’te yayımlanan bir çalışma, bayram gibi kısa süreli dönemlerde bile şeker alımının trigliserid seviyelerini %20 artırabileceğini gösterdi.
Dr. Rhonda Patrick, “Bu durum, uzun vadede kalp hastalığı riskini yükseltebilir” uyarısında bulundu.
Ayrıca, bayramda şekerli gıdaların diş minesine zarar verdiği ve çürük riskini %25 artırdığı, Journal of Dental Research’ün 2025 analizinde ortaya kondu. Uzmanlar, tatlı sonrası diş fırçalamanın veya ağız çalkalamanın önemini vurguladı.
BAYRAMI HAFİF GEÇİRMENİN YOLLARI
Bayramda şeker ve tatlı tüketimini kontrol altına almak için pratik adımlar atılabilir.
Prof. Dr. Tim Spector, “İkramları reddetmek yerine küçük porsiyonlar alarak hem gelenekleri yaşatabilir hem de sağlığınızı koruyabilirsiniz” dedi.
Ayrıca, yemeklerden sonra hafif bir yürüyüş yapmak, kan şekerini dengelemeye ve sindirimi kolaylaştırmaya yardımcı oluyor. Nutrition Reviews’un 2025 sayısında yer alan bir analiz, bayramda şeker tüketimini sınırlayan bireylerde enerji dalgalanmalarının %30 azaldığını kanıtladı.
BAYRAM KEYFİ SAĞLIKLA BULUŞSUN
Ramazan Bayramı, tatlıların ve şekerlerin başrolde olduğu bir dönem olsa da, bu lezzetlerin dozunu kaçırmak sağlığınızı gölgede bırakabilir. Bilimsel araştırmalar ve uzman görüşleri, bayramda kontrollü tüketimin hem kısa hem de uzun vadeli faydalar sunduğunu gösteriyor.
Dr. Donald Hensrud, “Bayramda ölçülü olmak, sevgi ve mutluluğu paylaşırken bedeninize de iyilik yapmaktır.” dedi.
